- De besmetting met het coronavirus heeft wereldwijd aan zo’n 3.000 mensen het leven gekost.
- In totaal zijn meer ongeveer 87.000 mensen getroffen door het virus, waarvan er inmiddels ruim 42.000 zijn hersteld
- Farmabedrijven zijn druk bezig met het ontwikkelen van een vaccin, maar dat kan nog een tijd op zich laten wachten.
- Experts schetsen een aantal scenario’s voor hoe de verspreiding van het coronavirus zich kan ontwikkelen; mogelijk wordt het een ziekte die kan blijven opduiken.
De uitbraak van het coronavirus in de Chinese provincie Wuhan vond afgelopen december plaats en sindsdien heeft het virus zich over de hele wereld verspreid. Wel is China nog altijd goed voor meer dan 90 procent van de gevallen van besmetting met het coronavirus.
In totaal zijn inmiddels ongeveer 87.000 mensen officieel geïnfecteerd geraakt met het virus. Daarvan zijn er inmiddels meer dan 42.000 genezen en ongeveer 3.000 overleden. Er zijn nog iets minder dan 42.000 actieve gevallen, waarvan er iets meer dan 7.500 als serieus of kritiek worden beschouwd. Kijk hier voor de meest recente cijfers.
De Wereldgezondheidsorganisatie beschouwt het nieuwe coronavirus als een een ‘zeer hoog’ gezondheidsrisico, maar heeft de uitbraak nog niet uitgeroepen tot pandemie, ofwel een epidemie op wereldschaal.
Het nieuwe coronavirus heeft zich inmiddels verspreid naar meer dan zestig landen buiten China, waaronder Nederland.
Volgens gezondheidsexperts zijn er grofweg drie scenario’s denkbaar wat betreft het verloop van de corona-infectie: de uitbraak kan onder controle worden gebracht door ingrijpen van overheidsinstanties en verdwijnen; er komt een effectief vaccin; of het coronavirus verdwijnt niet en wordt een seizoensfenomeen, vergelijkbaar met het griepvirus.
We nemen de drie scenario's hieronder door:
Scenario 1: farmabedrijven ontwikkelen effectief vaccin.
Onderzoeker Amesh Adalja, een expert op het gebied van infectieziekten bij het Amerikaanse John Hopkins Center for Health Security, en epidemioloog Stephen Morse van de Columbia-universiteit in New York zeggen allebei dat een vaccin essentieel is om het nieuwe coronavirus definitief onder controle te krijgen.
Volgens Morse zijn de maatregelen die overheden momenteel nemen slechts "tijdelijke acties om te voorkomen dat het nieuwe coronavirus zich verspreidt tot er een vaccin is."
Grote farmabedrijven zijn begonnen met onderzoek om een vaccin te vinden tegen het nieuwe coronavirus. Aan de ene kant wordt gekeken naar compleet nieuwe vaccins op basis van de genetische code van het nieuwe coronavirus. Maar er wordt ook onderzocht of het nieuwe coronavirus met bestaande medicijnen bestreden kan worden.
Een nieuw vaccin op de markt brengen is doorgaans een ingewikkeld proces dat meerdere jaren in beslag neemt. Het duurde bijvoorbeeld twintig jaar om een vaccin tegen ebola te ontwikkelen.
Toch heeft biotechbedrijf Moderna al een eerste kandidaat-vaccin ontwikkeld waarmee klinische proeven worden gedaan. Het duurt echter nog een jaar om te bepalen of het vaccin veilig en effectief is.
Hoe sneller er een vaccin is, hoe sneller we een "gecontroleerde muur" rondom het coronavirus kunnen optrekken om verspreiding tegen te gaan, aldus epidemioloog Morse.
Scenario 2: het coronavirus wordt door gezondheidsorganisaties onder controle gebracht en verdwijnt.
Het nieuwe coronavirus is op veel manieren vergelijkbaar met het SARS-virus. Het zijn allebei virussen die oorspronkelijk afkomstig zijn van vleermuizen en allebei in China van dieren op mensen zijn overdragen. Ongeveer tachtig procent van het DNA van de virussen komt overeen. De nieuwe uitbraak kan vergelijkbaar zijn met de uitbraak van SARS.
SARS kostte 774 mensen het leven en heeft meer dan 8.000 mensen besmet tussen november 2002 en juli 2003. In 2004 verdween het virus.
Gezondheidsexperts en autoriteiten hebben ten tijde van de SARS-epidemie hard gewerkt om het virus op te sporen en mensen met het virus te isoleren om zo het virus te dwingen "zichzelf uit te spelen", aldus Morse.
De uitbraak van het SARS-virus werd uiteindelijk aan banden gelegd door mensen in quarantaine te plaatsen, door reisbeperkingen op te leggen, mensen te informeren via publieke campagnes en door mensen te screenen. Dergelijke maatregelen worden nu ook in China en elders genomen.
Als deze inspanningen ertoe leiden dat het aantal mensen dat vatbaar is voor het nieuwe coronavirus onder een bepaalde grens daalt, kan de uitbraak volgens Morse worden gecontroleerd.
In een dergelijk scenario is het denkbaar dat het nieuwe coronavirus verdwijnt of dat het de kant opgaat van het Zika-virus of H1N1-virus. Dat zijn virussen die voortdurend terug blijven komen, maar een stuk minder mensen besmetten dan ze eerst deden.
SARS was echter aanzienlijk minder besmettelijk dan het nieuwe coronavirus. Dit maakt het een stuk moeilijker om de verspreiding van het coronavirus te stoppen.
Scenario 3: het coronavirus verdwijnt niet en wordt endemisch.
Vier andere coronavirussen zijn al endemisch. Dat betekent dat ze voortdurend aanwezig onder de wereldbevolking. Ze veroorzaken normale verkoudheden, maar ze kunnen ook leiden tot longontsteking en in zeldzame gevallen leiden ze tot sterfgevallen.
Omdat de vier oudere coronavirussen zo mild zijn, hebben ze alleen maar gecodeerde namen: OC43, 229E, HKU1 en NL63.
Onderzoeker Adalja van het John Hopkins Center for Health Security denkt dat de kans groot is dat ook het coronavirus uit Wuhan een endemische ziekte wordt. "Dit gaat een tijdje bij ons blijven – het gaat niet weg zonder vaccin."
Als het nieuwe coronavirus een blijvertje wordt, dan is er de mogelijkheid dat het virus om de zoveel seizoenen terugkomt op vergelijkbare manier als de griep. In dat geval kan het aantal besmettingen afnemen in de zomer en jaarlijks terugkeren in de herfst en de winter.
"Als je kijkt naar hoe het virus zich ontwikkelt, hoe het zich heeft verspreid in gemeenschappen, gekoppeld aan het feit dat wij ieder jaar te maken hebben met coronavirussen, dan lijkt het erop dat dit coronavirus zich kan ontwikkelen tot een seizoensvirus", zegt Adalja.
De vier andere coronavirussen lijken ook seizoensgebonden te zijn. Dus besmettingsgevallen van de nieuwe variant "kunnen afnemen als wij de lente afsluiten en de zomer verwelkomen", aldus Adalja.
Griep is seizoensgebonden omdat lagere temperaturen helpen met de vorming van een soort gel-achtig laagje om het virus. Een sterker 'omhulsel' zorgt ervoor dat het virus lang genoeg in de lucht kan overleven om over te gaan van de ene persoon op de andere.
Als het nieuwe coronavirus bij warmere temperaturen in de zomerperiode afzwakt, kan het dus een seizoenskarakter krijgen. Punt is wel dat het noordelijke en het zuidelijke halfrond op tegenovergestelde momenten met seizoenswisselingen te maken hebben. Daardoor is het lastig om het virus zonder vaccin echt uit te schakelen.
In tegenstelling tot de griep is het onwaarschijnlijk dat het nieuwe coronavirus ieder seizoen zal muteren. Coronavirussen zijn in het algemeen "wat minder geneigd om te muteren dan griepvirussen", aldus epidemioloog Morse.
Lees meer over het coronavirus:
- Coronavirus: goud en staatsobligaties veilige haven voor beleggers, maar de Japanse yen is dit keer een twijfelgeval
- Deze grafiek is extreem belangrijk voor het coronavirus – en gaat sinds kort de goede kant op
- Dit vergoeden verzekeraars als je een reis wilt annuleren naar een gebied waar het coronavirus is uitgebroken
- Prepwinkels draaien overuren door het coronavirus: ‘Mondkapjes inkopen is niet meer te doen’
- Twee wetenschappers ontkrachten 13 mythes over het coronavirus [VIDEO]
